Lektion 2 / leciono du

Für diese Lektion brauchen Sie immer wieder das Bild Longaj haroj (lange Haare).
Öffnen Sie es in einem eigenen Fenster, dann können Sie es sich immer mit einem Klick anschauen.

<1.0> Aber zuerst lernen wir noch eine Aufforderung, die wir oft gebrauchen können:

Bonvolu legi plu!

<1.1> <-j> <-ul-> <Tabellwörter> <sexusneutral> Aussprache: <oj>
Kiu estas la juna homo?

Als erstes ein Hinweis zu einer neuen grammatischen Form.

Nun vi lernu:
De la singularo al la pluralo en Esperanto.

Nun folgen Fragen und Antworten zum Bild.

2. Fragekette
Fragen Sie jemanden nach einer Einzelheit auf dem Bild, dieser antwortet und stellt einer beliebigen anderen Person die nächste Frage. Hier einige Beispielfragen:

<2.1>
Ĉu estas du personoj sur la bildo?

<2.2> <-j> Aussprache: <uj>
Kiuj personoj estas sur la bildo?

<2.3>
Kiuj estas iliaj personaj nomoj kaj kiu estas ilia familia nomo?

<2.4>
Kio staras en la angulo?

<2.5>
Kiu staras antaŭ s-ro Majer?

<2.6>
Kio estas tio sur la tablo?

<2.7>
Kio estas tio super s-ro Majer sur la muro?

<2.8>
Sur kio sidas Hugo Majer?

<2.9>
Ĉu Bruno Majer estas apud la domo?

<2.10>
Kiu estas la viro en la ĉambro?

<2.11>
Sur kio staras la lampo?

<2.12>
Kio estas tio en la mano de la patrino?

<2.13>
Ĉu tiu, kiu sidas sur seĝego, estas s-ino Majer?

<2.14>
Kie pendas la bildo?

<2.15>
Kiu estas la junulo?

<2.16>
Ĉu tio, kio estas en la manoj de sinjoro Majer, estas libro?

<2.17>
Ĉu tri virinoj estas en la ĉambro?

<3.0> Grundform, Objektform: Unterscheidung von Subjekt und Objekt

Im Esperanto bleibt das Subjekt eines Satzes ohne Markierung ("Grundform"), das Objekt erhält als Markierung ein –n angehängt ("Objektform").
(weitere Einzelheiten dazu in der Grammatik zu Lektion 2).

Fortsetzung des Dialogs zum Bild

<4.0> <si, sia>
Das Reflexivpronomen si ('sich')

Lesen Sie die folgenden Sätze, und achten Sie auf die Verwendung des reflexiven Pronomens si 'sich' und des zugehörigen Possessivpronomens sia 'sein/ihr [eigen (-er, -e, -es)]' (Nur für die 3. Person Singular und Plural).
Schlagen Sie dann in der Grammatik die Regeln dazu nach und lesen Sie anschließend das Ganze noch einmal.

<4.1>
S-ro Majer havas seĝegon sub si kaj bildon super si.

La patro ne rekonas sian filon, li ja ne vidas lian tutan vizaĝon.

Bruno surhavas siajn nigran pantalonon kaj blankan subĉemizon.
Tio malbone vestas {ihn}, Bruno malbone vestas {sich}.

Li vidas {seine} nigrajn harojn, sed li ne vidas tiujn de {seine} patro kaj patrino.

5. Fragekette
Fragen Sie jemanden, dieser antwortet und fragt eine beliebige andere Person.

Jetzt folgt eine lange Reihe von Fragen, mit denen u.a. auch die Fragewörter wiederholt werden. Antworten Sie, wenn es geht, in ganzen Sätzen.
Meist gibt es mehrere Antwortmöglichkeiten, von denen jeweils nur eine im Lösungsteil angegeben ist. Aber auch Ihre Antwort kann durchaus richtig sein, denn Esperanto ist ja nicht starr, sondern erlaubt auch dem Anfänger schon, fantasievoll zu variieren.

<5.1>
Ĉu estas du aŭ tri homoj sur la bildo?

Kiuj personoj estas en la ĉambro?

Kiun sinjoro kaj sinjorino Majer vidas tra la fenestro?

Kio estas Bruno?

Ĉu Bruno Majer estas la patro de Hugo Majer?

Kie estas la juna viro?

<5.2>
Kiu estas la viro en la ĉambro?

Kion havas sinjoro Majer en siaj manoj?

Sur kio sidas Hugo Majer?

Kion surhavas li?

Kio okazas sur la bildo? Ĉu sinjoro Majer legas la gazeton?

Kio estas tio, kio pendas super s-ro Majer sur la muro?

<5.3>
Kie staras Viola Majer?

Ĉu sinjorino Majer parolas?

Kion śi havas en sia mano?

Ĉu ŝi havas sian libron en la dekstra mano?

Ĉu la bela ruĝa robo de Viola Majer estas longa?

Antaŭ kio staras s-ino Majer?

<5.4>
Antaŭ kio estas Bruno?

Kun kiu estas s-ro Majer en la ĉambro?

Sur kio pendas la bildo?

Ĉu seĝego estas ankaŭ seĝo?

Kie estas la tablo en la ĉambro?

Kie staras la lampo?

<5.5>
Kiu estas la viro antaŭ la ĉambro?

Kia estas Bruno?

Kion kutimas la junulo?

Ĉu vi kredas, ke Bruno havas bonan guston?

Kie estas la manoj de Bruno?

Ĉu Bruno estas maljuna?

<5.6>
Maldekstre malantaŭ s-ino Majer, kio estas tio?

Kie staras la tablo?

Ĉu la lampo staras sub la tablo?

Ĉu la seĝego sidas sur s-ro Majer?

Kion havas s-ro Majer sur la piedoj?

Kiu surhavas ruĝan robon?

<5.7>
Kiu estas la filo de la virino?

Ĉu Bruno estas maljunulo?

Ĉu la haroj de la filo estas mallongaj?

Kiujn vestojn surhavas la junulo?

Ĉu la subĉemizo de Bruno estas sub ĉemizo?

Ĉu li estas la filino de s-ro Majer kaj s-ino Majer?

<5.8>
Ĉu s-ino Majer estas malinteligenta?

Ĉu ŝi tenas pecon de papero en sia maldekstra mano?

Antaŭ kiu staras ŝi?

Kion la patro de la juna viro diras?

Ĉu oni vidas la vizaĝon de Hugo?

<5.9>
Kiu surhavas blankan ĉemizon?

Kiuj vestas sin bone?

Kiu surhavas ŝuojn kaj pantalonon?

Kiuj personoj havas poŝojn en sia pantalono?

Sie haben jetzt gut 100 Wörter gelernt. Das ist noch nicht viel, aber Sie werden sich wundern, wie viele weitere Wörter Sie dazu schon selbst bilden können.
Dazu haben Sie drei Methoden zur Auswahl:

<6.1>
Übersetzen Sie die deutschen Wörter ins Esperanto, indem Sie aus dem dazu angebotenen Esperanto-Wort eine geeignete neue Wortform ableiten. Am besten machen Sie die Übung zunächst für sich auf einem Blatt Papier und schlagen Sie erst anschließend die Lösungen nach.

Beispiele:

(Lösung: {?} = patrino bzw. malgranda)

Und jetzt Sie:

<6.2>
Übersetzen Sie nun die folgenden deutschen Wörter ins Esperanto, indem Sie aus den Esperanto-Wörtern darunter 1 bis 2 auswählen. Jedes Esperanto-Wort darf nur einmal verwendet werden, aber Bildungswurzeln beliebig oft.

Quadratlatschen (= riesiger Schuh), Rede, zurückhaben, zweitens, Frage, innen, verneinen, Wiederholung, alt (-er, -e, -es), wiedersehen, Gruß, überzählig (-er, -e, -es), übertreffen, Vordermann/Vorgänger, durchlesen, äußerst lang (-er, -e, -es), Zimmerwand, komischer Vogel (= merkwürdiger Mensch), Taschenlampe

ŝuo, juna, havi, paroli, tro, longa, super, du, demandi, legi, ripeti, ne, en, muro, vidi, antaŭ, lampo, saluti, stranga, ĉambro, poŝo, tra

<6.3>
Geben Sie die folgenden Wortformen auf Deutsch wieder:

Esperante, en-orda, maldanko, malbonulo, maldekstrulo, malinteligentulo,
fremdulo, antaŭa (örtliche Bedeutung!), jese, longharulo, nea,
ina, dekstramanulo, maljunulino, murgazeto, tiu-okaze,
malkredi, travidi, grizharulo, ruĝ-robulino, paperopeco

(Die kursiv markierten Wortformen kommen nicht wieder vor.)

7. Sätze ergänzen

Ergänzen Sie die folgenden Sätze und übersetzen Sie dann den vollständigen Satz ins Deutsche.

<8.0>
Esperanto-kurso en Berlin, parto unu

Prägen Sie sich alle Sätze des folgenden Textes gut ein.
Sie können Sie sicher auch beim freien Sprechen in Ihrem Kurs gut gebrauchen.

"Vi estas en intensa, rapida Esperanto-kurso.
Jen, tio antaŭ vi: Ĉu tio estas ŝranko?"

"Bone", diras Hugo, "kaj tio sur via tablo, ĉu tio estas gazeto?"

"Ho, vi estas inteligentulo", estas la jesa respondo de Hugo.
"En viaj lerno-libroj sur la tabloj estas la tekstoj de la unua kaj la dua lecionoj.
Ĉu bone?"

Certe ili tute rapide lernas Esperanton,
kaj kiu parolas tiun lingvon, sentas sin Esperantisto.

<9.0>
Esperanto-kurso en Berlin, parto du

Nun folgt der vorangegangene Abschnitt inhaltlich ein zweites Mal.
Setzen Sie bei Pünktchen Endungen ein, wenn es nötig ist, und fügen Sie für die deutschen Wörter die Esperanto-Übersetzung ein.

<9.1>
En bela domo {hinter} grandaj fenestroj estas ĉambro... ,
en kiu sidas jun... kaj {alte} personoj, viroj kaj {Frauen}.

<9.2>
Birgit havas longaj... nigraj... haroj... . Ili estas bela... . Ŝi surhavas {kurzes} robon.

Helga surhavas longan {weißes} robon, kaj Arno {trägt} ruĝan ĉemizon kaj nigran pantalonon.

10. Sätze aus Stichwörtern bilden

Formen Sie aus den folgenden Stichwörtern zwischen den geschwungenen Klammern ganze Sätze.
Fragesätze sind mit "?" gekennzeichnet, diese bitte auch beantworten.
Achten Sie darauf, wann statt lia , ŝia , ilia das reflexive sia zu gebrauchen ist.

<10.1>
{tri, bildo}

{s-ro Majer, ĉemizo, pantalono}

{seĝego, ĉambro}

{bildo, muro}

{filo, studento}

{Bruno, libro, si, mano ?}

<10.2>
{kio, tio ?} {lampo}

{lampo, sur ŝranko ?}

{kio, pendi, s-ro Majer ?}

{maljunulo, vidi, persono, domo}

{li, diri: "junulo, tre, malbone, vesti, si"}

{Majer, ne, kredi, ke, longharulo, ilia, filo}

<10.3>
{s-ino Majer, legi, si, libro ?}

{kiu, teni, gazeto, manoj ?}

{robo, s-ino Majer, longa, nigra ?}

{Bruno, longegaj haroj, patro, mallongegaj haroj}

{studento, stranga, gusto}

<10.4>
{kie, Hugo Majer, sidi ?}

{kio, viro, fari ?}

{kie, gazeto ?}

{grizaj, blondaj, nigraj haroj}

<10.5>
{du, persono, ŝuo, unu, ne}

{oni, vidi, vizaĝo, studento}

{juna, maljuna}

{kiu, inteligentulo ?}

<10.6>
{kio, fari, Viola Majer ?} {ĉambro}

{viro, scii, junulo, filo}

{vi, koni, junulo ?} {persona nomo, Bruno, familia nomo, Majer}

{longharulo, jes, filo ?} {jes, ni, ja, scii}

11. Übungen zur Objektform

Ergänzen Sie die folgenden Sätze, indem Sie an den richtigen Stellen die Endung -n der Objektform einsetzen.
Natürlich gilt wieder: Nicht überall, wo Pünktchen sind, muss auch etwas eingesetzt werden!

Do, Hugo gvidas la rapida… kurso… , li estas la kurs-estro….

<12.>
Kio estas tio en Esperanto?

Übersetzen Sie jeweils die deutschen Wörter ins Esperanto, indem Sie aus den angebotenen Wortstämmen ein oder mehrere geeignete neue Wortformen ableiten.
Machen Sie die Übung für sich auf einem Blatt Papier und schlagen Sie erst anschließend die Lösungen nach (siehe Übung 6).

Gegenteil, Wissen, riesiges Bild, das Ganze, Erziehung, eilen, anders,
der erste Sohn, die zweite Lektion, erstens, zweitens, drittens,
alt (-er, -e, -es) [an Jahren], haarig (-er, -e, -es),
darin sein, davor sein, hinter, Vordermann/Vorgänger, Hintermann,
eine intelligente Frau (1 Wort!),
ein blitzgescheiter (= überaus intelligenter) Mensch (1 Wort!),
ein Anderer/anderer Mensch, Führerin, Wandschrank

ali-, antaŭ, bild-, du, eduk-, -eg-, en, est-, fil-, gvid-, har-, -in-, inteligent-, -ist-, jun-, kurs-, la, lecion-, mal-, mur-, rapid-, sci-, ŝrank-, tri, tut-, -ul-, unu

<13.0> <si>
Ripeto de si kaj sia

Setzen Sie für {?} in den folgenden Sätzen si, sia oder lia, ŝia, ilia ein.

<13.1>
S-ro Majer havas seĝegon sub {?} kaj bildon super {?}.

Li tenas la gazeton en la manoj. Estas {?} gazeto. Li tenas {?} gazeton en la manoj.

S-ino Majer tenas {?} libron en la mano.

Ŝi vidas {?} gazeton, kaj s-ro Majer vidas {?} libron.

<13.2>
Bruno Majer surhavas {?} blankan subĉemizon kaj {?} nigran pantalonon.

Li surhavas {?} (Plural beachten!) subĉemizon kaj pantalonon.

Li havas {?} manojn en la poŝoj de {?} pantalono.

La patro kaj la patrino ne vidas la tutan vizaĝon de la junulo. Estas {?} filo. Ili ne vidas la vizaĝon de {?} filo.

<13.3>
Bruno vidas {?} (Plural beachten!) patron kaj patrinon.
Li vidas ankaŭ la gazeton de {?} patro. Bruno vidas {?} gazeton.

Bruno surhavas {?} nigran pantalonon kaj blankan subĉemizon.
(seine eigenen Kleidungsstücke, außerdem Plural beachten!)
{?} vestoj tute malbone vestas {?}.

La patro ne rekonas {?} filon, li ne vidas {?} tutan vizaĝon.

Birgit kaj Bruno: Ŝi konas {?}, li konas {?}, ili konas {?}.

14. Wiederholung der Vokabeln durch Dialoge

Betrachten Sie das Bild Longaj Haroj aus Kapitel 2.1 und führen Sie dazu folgende wiederholende Dialoge.
Zunächst genügt Lesen der Sätze mit Übersetzen der deutschen Wörter.
Sobald Sie die Dialoge vom Inhalt her auswendig wissen, sprechen Sie sie frei,
wobei Sie die Formulierungen beliebig abwandeln dürfen (wie im normalen Sprechalltag).

15. Testen Sie selbst, wie viel Esperanto Sie schon verstehen

Merken Sie sich die passende Antwort!
Dann schauen Sie bei den Lösungen nach, ob Ihre Antwort richtig war.

Demando:
Saluton, kiu estas via nomo?

Respondo:
a) Via nomo estas Ute.
b) Mia nomo estas longa.
c) Mi estas Arno.

Demando:
Pardonu, ĉu estas Beate, kiu sidas dekstre de vi?

Respondo:
a) Ne, estas Birgit.
b) Jes, Beate sidas maldekstre de mi.
c) Jes, mia nomo estas Beate.

Demando:
Kion surhavas la junulo?

Respondo:
a) La junulo surhavas ĉemizon.
b) Li surhavas nigran pantalonon.
c) Li havas longajn harojn.

Demando:
Kio pendas super sinjoro Majer?

Respondo:
a) Super sinjoro Majer estas lampo.
b) Tio super sinjoro Majer estas angulo.
c) Bildo pendas super sinjoro Majer.

Demando:
Ĉu la homoj en la kurso parolas Esperanton?
Respondo:
a) Ankaŭ ne.
b) Jam malbone.
c) Ankoraŭ ne bone.

Demando:
Ĉu Hugo edukas la aliajn?

Respondo:
a) Jes, li estas la edukisto.
b) Ne, li estas nur la instruisto.
c) Ne, ili edukas lin.

Nun haben Sie auch diese lange Lektion bewältigt.
Sicher braucht man zur Beherrschung der Objektform und des si(a) einiges an weiterer Übung.

Die gute Nachricht ist, dass Sie jetzt schon einen großen Teil der Grammatik kennen. Natürlich gibt es noch vertiefende Einzelheiten, die aber eher die Sprachwissenschaftler interessieren. Sie lernen sie einfach mit den Beispielsätzen und müssen sich nicht so viele Gedanken machen.

Und sobald Sie wieder weiterlernen können, beginnen Sie mit Lektion 3. Viel Spaß!